برای هر کار بهانه ای است و بهانه این چند خط فرصت دوباره زیارت در ایام شهادت امام غریب است

داشتم با خودم فکر می کردم چرا پنجره فولاد ...چرا اهن برنج برنز نباشد ... چرا فولاد ؟
عکس های سفر های قبل را نگاه می کردم روایت ها را برای خودم باز خوانی میکردم بیماران صعب العلاج،حاجتمندان و گرفتاران ....

تازه فهمیدم ماجرا چیست  !

باید هم فولادی باشد !

آن پنجره ،

که داغ ها به خود میبیند !


و سوزها میشنود ،

باید که تاب بیاورد ...
 
اما وقتی درباره آن بیشتر مطالعه کردم متوجه شدم

 این
سومین پنجره فولاد است ....



فولاد هم کمر خم کرد از شنیدن این همه داغ مصیبت....



چه کسی این جا را «پنجره فولاد » کرد؟
وقتی صحن عتیق(انقلاب) در دوره صفوی و با طرح «شیخ بهایی» ساخته شد، «ملا محسن فیض کاشانی» که حکیم، فیلسوف ، عارف و شاعر  ان دوره بود، پیشنهاد داد برای کسانی که به هردلیل نمی توانند وارد حرم مطهر شوند و کنار ضریح بایستند، فضایی طراحی شود که بتوانند در نزدیک ترین فاصله از ضریح مطهر، بایستند وبتوانند ضریح امام رضا “ع”را ببینند و زیارتنامه بخوانند. بنابراین پنجره ای فولادی در محلی که مشرف به ضریح مطهر بود نصب شد و  از آن به بعد به «پنجره فولاد» معروف شد.

بنابراین، اولین پنجره فولاد در قرن نهم هجری قمری در دوره صفویه و در زمان شاهرخ میرزا تیموری، همسر گوهرشاد خانم  در سال ۲۷۰۱ قمری ساخته شد. این پنجره نسبتاً کوچک از جنس فولاد بود و در نزدیک‌ترین مکان ممکن به ضریح مطهر رضوی، در صحن انقلاب اسلامی (عتیق) قرار گرفته تا اشخاصی که به خاطر عذر شرعی و یا موارد مشابه، از رفتن به کنار ضریح معذورند، بتوانند از پشت این پنجره که ضریح مطهر از داخل شبکه‌های آن پیداست، زیارت‌نامه بخوانند و با امام رضا(ع) درددل کنند.


پنجره های حرم

اما پنجره فولاد نصب شده از دوره صفویه، پنجره فولاد فعلی حرم مطهر نیست و پنجره فولاد فعلی، سومین پنجره فولاد نصب شده در حرم مطهر است.

پنجره فولاد اول، تا زمان حکومت ناصرالدین شاه قاجار  در صحن انقلاب وجود داشت. اما در عهد ناصری، پنجره دیگری این بار از جنس برنز ساخته شد که جایگزین پنجره اول شد.


دومین پنجره هم تا اوایل انقلاب اسلامی در حرم مطهر وجود داشت. اما با توجه به فرسودگی و ساییده شدن برخی از قسمت‌های پنجره قدیمی و مشکلاتی که برای زائران به وجود آمده بود،  مسئولان آستان قدس رضوی تصمیم گرفتند این پنجره را به موزه آستان قدس منتقل کرده و پنجره جدیدی را جایگزین آن کنند. بنابراین سومین پنجره از جنس برنز در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی ایران ساخته شده و جایگزین پنجره دوم شد که در پشت رواق توحیدخانه داخل صحن انقلاب اسلامی قرار دارد.

اما غیر از پنجره فولاد اصلی که در صحن انقلاب قرار دارد، ۵ پنجره فولاد دیگر هم در حرم مطهر وجود دارد که معروف ترین آن، پنجره فولاد صحن جمهوری اسلامی و البته جدیدترین این پنجره ها هم پنجره فولاد رواق دارالجه است.شش پنجره فولاد در حرم مطهر رضوی وجود دارد: ششمین پنجره در رواق دارالحجه نصب خواهد شد. پس به طور کلی اولین پنجره فولاد که دارای قدمت تاریخی است، در صحن انقلاب اسلامی قرار گرفته و پنجره‌ای دیگر در صحن جمهوری اسلامی نصب شده است.




السلام علیک یا معین الضعفا...