هنگامی که در اواخر آذرماه سال جاری، سرویس گفتگوی «وی‌چت» توسط شورای فیلترینگ وزارت فناوری‌اطلاعات و ارتباطات فیلتر شد، موجی از اعتراضات در نسل جوانی که از این سرویس استفاده می‌کردند شکل گرفت که بیشتر در شبکه‌های اجتماعی قابل رصد بود.
اما زمانی حجم اعتراضات گسترده‌تر شد که مسئولین مربوطه، نتوانستند با پاسخ مناسب، کاربران این سرویس را متقاعد سازند. بعنوان نمونه، مدیر عامل شرکت زیرساخت در پاسخ به اینکه چرا وی‌چت فیلتر شده پاسخ داد: «طبق گزارشی که از یکی از اعضای کمیته فیلترینگ در رابطه با این موضوع دریافت کرده‌ام، موضوع از این قرار است که گزارشی در کمیته فیلترینگ ارائه شده که دو کارشناس روی آن تحلیل فرهنگی _ اجتماعی ارائه کردند و بر اساس گزارش آنها تصمیم بر مسدود شدن این سرویس گرفته شده است.»1
مصاحبه مدیر عامل شرکت زیرساخت با فارس نیوز
در واقع مسئولین تنها مغایرت‌های فرهنگی – اجتماعی را بعنوان معیار اقدامات فیلترینگ در فضای سایبر ملی در نظر می‌گیرند و اصل خطرات یعنی تهدیدات سطح بالای امنیتی – اطلاعاتی که مصداق صریح جنگ نظامی را دارد، در دستور کار نیست.
از این رو تصمیم بر آن شد تا در این مقاله، آنچه که هدف اصلی از ارائه رایگان! وی‌چت به منطقه جنوب غرب و شرق آسیا بوده به مخاطبین گرامی تقدیم گردد.
* معرفی سازندگان وی‌چت
سرویس وی‌چت توسط شرکت چینی Tencent تولید و عرضه شده است که بنابر آمار رسمی مراکز جهانی، پس از گوگل، آمازون و ای‌بی (Ebay)، چهارمین شرکت بزرگ جهان در حوزه فناوری‌اطلاعات است.2
ساختمان شرکت Tencent
نکته بسیار مهم در تولید و عرضه این سرویس، اینست که فاصله طراحی اولیه آن تا عرضه همه جانبه‌اش در کمتر از یک سال رقم خورده و این در حالی است که وی‌چت به بیش از 15 زبان زنده دنیا شامل چینی، انگلیسی، اندونزیایی، اسپانیایی، پرتغالی، ترکی، مالایی، ژاپنی، کره‌ای، هلندی، ایتالیایی، تایی، ویتنامی، هندی و روسی ترجمه شده و در هر زبان برای 5 سیستم عامل موبایلی اعم از آندروید گوگل، آیفون اپل، بلک‌بری، ویندوز فون ماکروسافت و سیمبیان تولید شده است.3
چنین حجم عظیمی از کار نرم‌افزاری در سطح بین‌المللی و سپس موفقیت یکباره آن بدون هیچ شکستی! و همکاری همه جانبه شرکت‌های دیگر نظیر گوگل، ماکروسافت و اپل با این پروژه بین‌المللی در حالی که خود رقبای تجاری این طرح هستند نه تنها طبیعی نیست بلکه تنها یک واقعیت را در بر دارد: «طرحی جامع که فراتر از یک طرح صرفاً تجاری است و مدیریتی که دستی بالای دست تمامی شرکت‌های فناوری‌اطلاعات برتر دنیا است»
در واقع چنین هماهنگی گسترده‌ای تنها از سوی یک مقام مافوق که دارای نفوذ و گستره فرمان جهانی است میسر است وگرنه رقابت شدید تجاری این رقبای بزرگ جهانی و کارشکنی‌های آنها علیه یکدیگر، بارها و بارها در اخبار جهان منتشر شده است و آن مدیر «آژانس امنیت ملی آمریکا» است که تمامی شرکت‌های اصلی در حوزه فناوری‌اطلاعات جهان نحت فرمان وی هستند.
* بررسی میزان اهمیت نگاه امنیتی در فضای سایبر از سوی مقامات رسمی آمریکا
درست چندی پیش از انتشار خبر فیلترینگ وی‌چت در ایران، در 5 دسامبر 2013 خبری در رسانه‌های انگلیسی زبان منتشر شده بود که به مدت 48 ساعت، شوک و بهت ناشی از آن در اکثر خبرگزاری‌ها اروپا و خصوصاً آمریکا به چشم می‌خورد. خبر اینکه اوباما از گوشی اپل استفاده نمی‌کند. اما چرا؟ به اذعان خودش: «به دلایل امنیتی»4 !
توصیه های امنیتی اوباما در فضای سایبر
حال سوال اینست: منبع اصلی شنود کلیه وسایل ارتباط سایبری، آژانس امنیت ملی آمریکا است و این شخص، رئیس جمهور همین کشور است و اگر هم شنود شود توسط سیستم امنیتی خودی است.
پس چرا با این وجود شخص اوباما که «فرماندهی کل قوای نظامی» آمریکا را نیز در دست دارد تا به این حد ملزم به رعایت نکات امنیتی است حال آنکه مردم کشور ما که به اعتراف صریح آمریکا؛ «نخستین جامعه هدف» مراکز امنیتی ایالات متحده هستند این دست مسائل را «توهم توطئه» فرض می‌کنند و آن دسته هم که باور دارند، می‌گویند «اطلاعات شخص من چه نفعی برای آنها دارد؟»
با این وجود آیا نباید مسئولین مربوط به حوزه فضای سایبر در جمهوری‌اسلامی ایران، بسیار محتاط‌تر و علمی‌تر به سؤالاتی که از آنها پرسیده می‌شود پاسخ گویند؟! آیا این وظیفه مسئولین حوزه سایبر نیست که آگاهی عمومی و فرهنگ‌سازی امنیتی ملی را در اولویت دستور کار خود قرار دهند؟!
* شنود سایبری اطلاعات سراسر جهان توسط آژانس امنیت ملی و دیگر اعضای پنج چشم
اگر از حدود دو سال گذشته به قبل، مدعی این بودیم که این 5 سازمان تمامی اطلاعات سایبری جهان را شنود می‌کنند ولی در مقابل با برخوردهای غیر واقعی از سوی افراد روبرو بودیم، از دو سال گذشته به این سو که مصادیقی در رسانه‌های غربی با این مضامین مطرح شد و خصوصاً پس از شروع روند خبری «ادوارد اسنودن»، اکنون بر همگان اثبات شده که این شنود جهانی، حقیقت دارد.
ادوارد اسنودن
بعنوان نمونه، «پروژه پریسم»5 که توسط این شخص مطرح شد و طی آن چندین شرکت اصلی سایبری جهان از جمله فیس‌بوک، ماکروسافت، گوگل، یاهو، ای او ال و اپل معرفی شدند با این موضوع که اطلاعات کلیه کاربرانشان را در اختیار آژانس امنیت ملی قرار می‌دهند، نشان از سازماندهی جهانی فضای سایبر توسط این آژانس در راستای تأمین اهداف امنیتی – اطلاعاتی غرب دارد.
پروژه پریسم آژانس امنیت ملی
اکنون با ذکر کلیه مطالب فوق بعنوان مقدمه، می‌توان به بررسی امنیتی WeChat و نقش آن در پازل سازمان‌های پنج چشم پرداخت.
