برای درمان هر نوع اعتیاد، برخورد محکم و مصمم با خویشتن قدم بسیار مهمی است. در واقع، استحکام در برداشتن قدم‌های مربوط به ترک و بازپروری موضوع مهمی است که پایبندی شما برای اجرای روش‌های درمان، همچون تکنیک‌های مدیریت زمان، شناخت احساسات و مقابله با تنهایی و یا اعتیاد جنسی را می‌طلبد.
ندایی در درون شما، شما را وادار به انکار اعتیادتان می‌کند
همانند دیگر اعتیاد‌ها، گاهی بعضی افراد معتاد به اینترنت حاضر به قبول کمک برای درمان بیماری خود نمی‌شوند و حتی منکر اعتیاد خود از بیخ و بن می‌گردند. برای اینکه متوجه شوید که آیا شما نیز به نوعی در حال تکذیب اعتیاد خود و جبهه گرفتن نسبت به موضوعات مربوط به اعتیاد خود هستید، حملات زیر را نگاه کنید. آیا به نظرتان آشنا نیست؟ آیا شما نیز از این جملات برای دفاع از خود در برابر هجوم انتقاد اطرافیان یا ندای درونتان که به شما در رابطه با اینترنت انتقاد یا اعتراض می‌کنند، استفاده می‌کنید؟
"تنهام بذارین، کاری که با کامپیوتر انجام می‌دم به خودم مربوطه" – " این چت‌ها و گفتگو‌ها فقط یه سری نوشته و کلمات توی کامپیوتر هستن و هیچوقت باعث بروز احساس یا مشکلی نمی‌شن– " اگه مدتی رو توی چت‌روم‌ها عادی باشم و کار خاصی انجام ندم، هیچ اشکالی نداره" – " من فقط چند ساعت کمتر خوابیدم ، این زمان به هر صورت هدر می‌رفت"
قدم به قدم تا ترک اعتیاد به اینترنت
خب. در صورتی که شما هم از این جملات برای گول زدن خود و اطرافیان و تکذیب اعتیاد خود استفاده می‌کنید، وقت آن رسیده است که به جای تکذیب و فرار، به دنبال بازگشت از راهی که انتخاب کرده‌اید، باشید. برای این کار، قدم‌های زیر شاید در حل مشکلات شما موثر باشند.
- قدم اول: آگاهی از مدت زمان استفاده
لیستی از مواردی را که احساس می‌کنید در اثر استفاده افراطی از اینترنت از دست داده‌اید تهیه کنید (برای مثال، زمانی که برای ارتباط با خانواده از دست داده‌اید، خواب روزانه، دیدار با دوستان)
مقدار زمان آنلاین بودن و استفاده‌های متفاوتی که از اینترنت طی یک هفته انجام می‌دهید را بر اساس مقدار ساعات در طی یک هفته یادداشت کنید، برای راهنمایی بیشتر موارد زیر را یادداشت نمایید:
- چند ساعت در هفته را در چت‌روم‌ها مشغول هستید؟ به علاوه نام چت‌روم‌هایی که استفاده می‌نمایید را نیز یادداشت نمایید.
- چند ساعت در هفته را صرف بازی‌های رایانه‌ای و گروهی می‌نمایید، نام بازی‌ها را نیز یادداشت کنید.
- چند ساعت در هفته را به ایمیل خود اختصاص می‌دهید؟ تعداد ایمیل‌های دریافتی و فرستاده شده خود را به صورت روزانه بنویسید.
- چند ساعت در هفته را به مرور اخبار گروه‌های خبری و تفریحی که عضو آن هستید سپری می‌نمایید؟ گروه‌های متفاوتی که در آنها عضو هستید را یادداشت کنید.
- چند ساعت در هفته را به جستجو در وبسایت‌های متفرقه می‌گذرانید؟ نام موضوعات مورد علاقه خود را بنویسید.
- مدت زمانی در هفته را که در پی کشف سایت‌های تازه هستید یادداشت کنید.
- مدت زمانی که در طی یک هفته به دیگر استفاده‌ها از اینترنت مرتبط است و در موارد بالا به آنها اشاره نشده است، یادداشت نمایید.
قدم دوم: استفاده از تکنیک‌های مدیریت زمان
بعد از تهیه لیست از مواردی که بیشترین زمان استفاده شما از اینترنت در ساعات آنلاین بودن را شامل می‌شود نوبت به استفاده از تکنیک‌های مدیریت زمان می‌رسد. برای مدیریت زمان خود موارد زیر را آغاز نمایید.
- فعالیت جدیدی را به صورت منظم پیگیری نمایید. این فعالیت می‌تواند، موضوعی باشد که قبلا همیشه قصد انجام و یا امتحان آن را به جای نشستن پشت میز و استفاده از اینترنت را داشته‌اید. تفریحاتی که در زندگی روزمره داشته‌اید باعث می‌شود که تمایل شما برای چک کردن دیوانه‌وار اینترنت کاهش پیدا نماید.
- الگوی استفاده خود را مشخص کنید. چه روزهایی در هفته را انلاین می‌شوید؟ چه ساعت‌هایی از روز استفاده از اینترنت را آغاز می‌کنید؟ یک دوره استفاده معمولی اینترنت چند ساعت به طول می‌انجامد؟ معمولا کجا از اینترنت استفاده می‌نمایید؟ حال برای تغییر اعتیاد خود، شروع به تغییر عادات و الگوهای استفاده نمایید و حتی برعکس الگوی قبلی رفتار نمایید.
- مواردی غیر از خودتان که باعث قطع استفاده می‌شوند را پیدا کنید. برای مثال، موضوعاتی که نیاز به تمرکز شما دارند یا جاهایی که باید بروید را مشخص کنید تا به عنوان یک نگهدارنده، خارج شدن از محیط آنلاین را به شما یادآوری نمایند. همچنین طوری برنامه ریزی کنید تا مدت زمان آنلاین بودن شما قبل از رسیدن موعد آنها باشد. در صورتی که این موارد به علت نادیده گرفتن یا فراموش کردن کارها توسط شما موثر نبود، از یک زنگ ساعت برای یادآوری استفاده نمایید تا به شما زمان پایان دادن به دوره استفاده را یادآوری کند. همچنین یک مورد مهم قرار دادن ساعت در محلی دورتر از کامپیوتر برای جدا کردن شما از پشت میز و خاموش کردن زنگ ساعت است!
- برای استفاده از اینترنت برنامه ریزی خود را عوض کنید یا برنامه ریزی جدیدی را آغاز کنید. برای این کار ساعات استفاده و پایان دادن به استفاده خود را مشخص کنید. همچنین یک هدف مشخص در رابطه با این موضوع ایجاد نمایید. برای مثال اگر تا پیش از این چهل ساعت از هفته را به استفاده از اینترنت می‌گذرانید از این به بعد بیست ساعت در هفته را به این موضوع اختصاص دهید. حتی استفاده خود را در صورتی که به صورت هفتگی‌ست به رزوانه تغییر دهید. یعنی هر روز به صورت محدودتر استفاده کنید تا در یک روز هفته با مقدار زیاد.
یک دوست یا پشتیبان در دنیای واقعی پیدا کنید
اغلب افرادی که دچار اعتیاد آنلاین هستند، خود را از خانواده، دوستان، فعالیت‌ها و عادات اجتماعی که پیش از این از آنها لذت می‌بردند جدا نموده‌اند. به همین خاطر تلاش برای ارتباط دوباره با دوستان، خانواده و کسانی که به آنها عشق می‌ورزید، استراتژی بسیار موثری است. این موضوع همچنین باعث ایجاد موقعیت‌های اجتماعی تازه و تجربه‌های جدید می‌گردد. همچنین جایگرینی محبت و پشتیبانی که از طرف دوستان مجازی یا اینترنتی دریافت می‌شود با محبت دوستان و همراهان واقعی بسیار مفید است چرا که لذت محبت و همراهی با دوستان واقعی به هیچ وجه قابل قیاس با دوستان مجازی نیست.
احساس خود را بهتر بشناسید
احساسات خود را هنگامی که به سمت کامپیوتر می‌روید، مورد بررسی قرار بدهید. برای اینکار جمله " قبل از اینکه به دنیای مجازی اینترنت وارد شوم، احساس .......... می‌کنم" کمک بگیرید. پاسخ‌هایی که معمولا رایج هستند، شامل احساس‌هایی مثل: "احساس خسته بودن، احساس تنهایی، احساس بدبختی، افسردگی، دلواپسی، خشم، استرس " می‌باشند.
در مرحله بعدی، جمله "وقتی در فعالیت اینترنتی مورد علاقه‌ام وارد می‌شوم، احساس می‌کنم ...... "پاسخ‌های معمول در این جمله نیز شامل احساس" آرامش، هیجان، شادی، اعتماد به نفس، شایستگی و لیاقت، کمال، احترام، خونسردی، مورد عشق و علاقه قرار گرفتن، مورد حمایت قرار گرفتن، شهوت و امیدواری می‌باشد.
با شناخت پیدا کردن نسبت به احساسی که در هنگام اغاز استفاده از اینترنت و زمان مشارکت در فعالیت‌های مورد علاقه خود دارید، می‌توانید به وضوح ببنید که از چه چیزی در زندگی حقیقی فرار می‌کنید و در پی به دست آوردن چه چیزی در زندگی مجازی هستید. از این به بعد، هر بار که شما تصمیم به استفاده دوباره از اینترنت برای به دست آوردن یا فرار کردن از موضوعات زندگی می‌گیرید، با حق انتخاب مواجه می‌شوید.
روبرو شدن با احساس تنهایی
خصوصیات و رفتاری که در تجربه‌های خود در گروه‌ها و ارتباطات مجازی پیدا یا آغاز کرده‌اید را به دنیای واقعی منتقل کنید. زندگی اجتماعی خود را محدود نکنید؛ به دنبال حمایت و حامی و مهر و محبت افرادی که می‌توانید ببینید یا در ارتباط هستید، باشید. اگر در فضای اینترنتی و مجازی شوخ طبع، باهوش و مهربان هستید، تلاش کنید در زندگی واقعی نیز به همین گونه رفتار کنید و باشید. خود را در هنگام ارتباطات دنیای واقعی، با همان رفتارها و خصوصیت‌هایی تصور کنید که در زندگی مجازی مواجه شده‌اید.
موقعیت خود را تغییر دهید. به شرایط زندگی خود نگاه دیگری داشته باشید و ببینید که این موضوعات چگونه سبب تشدید احساس تنهایی در شما می‌شود: آیا زمان آن رسیده است که محیط زندگیتان را تغییر دهید؟ شغلتان را؟ به عضویت یک گروه اجتماعی واقعی در آیید؟ زمان مواجهه و درگیری با مشکلات بزرگ فرا رسیده است؟ یک اقدام مثبت در رابطه با رفتار خود اتخاد کنید و زندگی خود را بهتر نمایید.
احساسات و مشکلات خود را پیدا کنید. ممکن است کشیده شدن شما به سمت اینترنت ناشی از احساساتی باشد که در برهه‌های حساس زمانی همچون: تغییر شغل، تغییر روابط عاطفی و مقاطع تحصیلی باشد. بهترین راه‌ها برای مواجهه با این احساسات، صرف نظر از نوع آنها، صحبت با کسی‌ست که به آنها اعتماد دارید. به علاوه نوشتن درباره آنها نیز راه حل سودمندی خواهد بود.
به طور کلی، هر چند مشخص کردن احساسات مشکل در ابتدا کار سختی است، اما بیشتر مردم غالب مردم از "باقی نماندن" و "جدا شدن " به الگویی که برای آنها مضر و اعتیاد آور بوده است راضی هستند.
کارت‌های یادآوری درست کنید
- لیستی از پنج مورد از بزرگترین مشکلاتی که اعتیاد شما به اینترنت برایتان ایجاد نموده است ایجاد کنید.
- لیست دیگری از پنج مورد از فواید قطع کردن استفاده افراطی برای شما ایجاد کرده است ایجاد نمایید.
این لیست‌ها را بر روی کاغذ یادداشت نمایید و همراه خود داشته باشید. زمانی که در دوراهی انتخاب بین فرار کردن از زندگی واقعی و پناه بردن به فضای مجازی یا انجام کارهای مفید و بهتر دیگر گرفتید، به کارت خود نگاه کنید تا به شما یادآوری کند که از چه چیزهایی قصد دوری کردن دارید و قصد رسیدن به چه مواردی را دارید.
از جمله مواردی که اینترنت در آنها موثر است، از دست دادن موفقیت‌های شغلی یا درسی، دوری یا نادیده گرفتن دوستان واقعی، کم خوابی یا بی‌خوابی، دوری و مواجه نشدن با اظطراب از مسائل مهم می‌باشد. فواید دوری از این اعتیاد نیز ایجاد موقیت برتر شغلی یا درسی، استراحت بهتر، توجه به روابط اجتماعی و پیدا کردن راه حل‌های تازه برای رهایی از استرس می‌باشد.
قدم‌های بعدی ...
در قدم بعدی، به مدیریت زمان استفاده از اینترنت بپردازید. خود را ملزم کنید که روزانه ساعات استفاده از اینترنت را کاهش دهید تا به یک عدد معقول برسد. این برنامه را با دقت و جدیت پیگیری کنید و تا حد امکان از شکستن قوانینی که وضع کرده‌اید بپرهیزید. برای مثال قبل از شروع استفاده از اینترنت، ساعت مشخصی را برای پایان آن مشخص کنید و حتی اگر احساس می‌کنید که فراموش می‌کنید یا غافل می‌شوید و خدایی ناکرده ساعات استفاده را افزایش می‌دهید، از برنامه‌هایی که خود به خود سیستم را خاموش می‌کنند استفاده نمایید. همچنین سعی کنید استفاده از اینترنت را به عنوان پاداش در نظر بگیرید. مثلا در صورتی که یک کار، مثل درس خواندن، اتمام پروژه یا ... را با موفقیت تکمیل کردید، مدتی استفاده از اینترنت را به عنوان پاداش برای خودتان در نظر بگیرید.
سعی کنید روزانه همه این کارها را انجام دهید. به علاوه از خود بپرسید که اگر من ساعت‌های متمادی پشت کامپیوتر قرار بگیرم، چه چیزهایی را از دست خواهم داد؟ چه فعالیت هایی را ناتمام باقی خواهم گذاشت؟ این فعالیت‌ها و موارد را یادداشت کنید و سعی نمایید به جای استفاده از کامپیوتر این موارد را انجام دهید.
فعالیت‌هایی را از پیش از استفاده تعیین نمایید و تنها همان‌ها را انجام دهید. برای مثال حتی اگر مجبور شدید هر یک ساعت، پنج دقیقه به پشت کامپیوتر بروید و یک کار را انجام دهید، دریغ نکنید. شک نکنید که اینگونه استفاده بهتر از ساعت‌ها غرق شدن بی هدف در دنیای مجازی‌ست.
عادات استفاده روزمره از اینترنت را تغییر دهید. اگر عادت دارید که بعد از ظهرها خود را با اینترنت بگذارنید، این کار را به صورت محدودتر یه زمان دیگری مثل صبح‌ها موکول نمایید.
از موارد زندگی آفلاین استفاده بیشتری کنید. خواندن کتاب‌های رمان و طولانی به شدت شما را از زندگی آنلاین دور نگه می‌دارد و زندگی واقعی را مهم‌تر جلوه می‌دهد. همچنین سعی کنید که بیشتر به موزه، سینما پارک و مراکز تفریحی ورزشی بروید و با افراد واقعی ارتباط برقرار کنید.
برای زمان خود ارزش قائل شوید. اگر در جستجوی موضوع خاصی هستید. زمان خود را صرف مسائل گوناگون نکنید و هرگز نگویید این یک کار را هم انجام دهم، بعد می‌روم. خودتان بهتر می‌دانید که این "یک کار" هیچ وقت پایان ندارد و می‌توانید تا ابد به آن بپردازید. پس برای خود محدودیت در زمان استفاده و میزان مطالب قائل شوید.
در قدم نهایی، سایت‌ها و به طور کلی بخش‌هایی از اینترنت که برای شما اعتیاد آور یا خیلی جذاب هستند را شناسایی کنید. تلاش و اراده خود را به کار بگیرید که تا حد امکان روزانه کمتر از این وبسایت‌ها دیدن نمایید و تمرکز خود را به جای دوستان مجازی، بر روی افراد واقعی که در کنار شما هستند معطوف کنید. با فکر کردن بر روی کارهای جذاب دیگر و حتی مهم‌تر سعی کنید که از جذابیت‌های این سایت‌ها بکاهید و کمتر ذهن خود را با این موضوعات درگیر کنید. در واقع تا حد امکان تمرکز خود را بر روی مسائل مهم‌تر قرار دهید. برای مثال دوستانتان را دعوت کنید، بیرون بروید. گردش بروید، کلاس‌های گوناگون ثبت نام کنید و به کارهایی که از دستتان برای دیگران بر می‌آید تمرکز نمایید.
بعد از چند هفته انجام این موارد، به صورت کاملا محسوسی تغییرات رفتاری، روحی و روانی و حتی اجتماعی را در زندگی خود مشاهده خواهید نمود. بنابراین کمی صبور باشید تا لذت زندگی در اجتماع حقیقی را دوباره به دست آورید.
روش‌های درمان اعتیاد به هرزه نگاری چگونه است؟
در صورتی که با مضرات اعتیاد به پورنوگرافی و به طور کلی منابع جنسی در بستر اینترنت اگاهی پیدا نموده‌اید زمان پیدا کردن راه حلی دائمی برای جلوگیری از آلودگی دوباره به این موارد است. در اولین قدم برای این موضوع، بهتر است که اطمینان خود را نسبت به مضرات این اعتیاد افزایش دهید. در قدم بعدی و پس از کسب اطمینان تصمیم گیری کنید. تصمیم گیری خود را باور کنید و اطمینان داشته باشید که در تصمیم خود جهت بهبود محکم و استوار هستید. به علاوه بهترین راه برای جدا شدن از اعتیاد، جدا شدن از بهانه‌ها و دور شدن از عواملی‌ست که شما را در اجرای تصمیم‌تان سست می‌کنند. حال برای تکمیل و کمک به اجرای تصمیماتی که اتخاذ نموده‌اید موارد زیر را رعایت نمایید:
- دسترسی را کاهش دهید- کامپیوتر خود را از محل اختفا و دور از دسترس فعلی به محلی پررفت و آمدی که دیگران بتوانند آن را ببیند منتقل کنید، دسترسی به منابع جنسی را با کمک نرم‌افزارهایی که دسترسی به سایت‌ها را کاهش می‌دهد، کم کنید.
- با تحقیق ماهیت این ویدیوها را بیشتر بشناسید و واقع بینی خود را افزایش دهید: این منابع را تعدادی تصویر و ویدیو مجازی که افرادی مجازی در آن نقش دارند، ندانید. این موضوع یکی از مشکلات سست اندیشی در اجرای تصمیم به ترک اعتیاد است. در واقع بهترین راه برای جدا شدن از اعتیاد، جدا شدن از بهانه‌ها و دور شدن از عواملی‌ست که شما را در اجرای تصمیم‌تان سست می‌کنند.
- به افرادی که به آنها اعتماد دارید اجازه دهید تا تاریخچه مرورگر شما و فعالیت‌های اینترنتی شما را پیگیری کنند
- با یکی از دوستانتان یا افرادی که با آنها راحت‌تر هستید، در این مورد گفتگو کنید. کاملا شفاف و روشن از مشکلات و مسائل خود در این باره سخن بگویید و در جهت بازپروری خود با یکدیگر همکاری کنید.
- به روابط اجتماعی واقعی روی بیاورید
- فعالیت‌های اجتماعی، سرگرمی و ورزشی روزمره را افزایش دهید و از نشستن بی‌هدف پای اینترنت خودداری کنید.
برای همکاری و درمان فرد معتاد باید چه رفتاری داشته باشیم؟
اگر شما با فردی معتاد در حال زندگی هستید (برای مثال همسر یا عضوی نزدیک از خانواده شما معتاد است)، سعی کنید که هفت مورد زیر را انجام دهید:
۱. هدف خود را برای ترک دادن فرد معتاد مشخص کنید. آیا می‌خواهید که همراه شما تنها به این وابستگی پایان دهد یا احساس نیاز بیشتری به محدود کردن اینترنت دارید؟ دوست دارید که فرد معتاد شب‌ها و روزهای تعطیل برای گذراندن اوقات بیشتر با شما باشد؟ آیا احساس می‌کنید که او یا شما نیاز به مشاوره دارید؟
۲. زمان مناسبی را برای گفتگو معین کنید. بدترین زمان برای گفتگو با فرد معتاد زمانی است که او پای کامپیوتر است. مانند مواجهه با تمامی مشکلات و بازگو کردن مسائل مهم، صحبت در این باره نیز نیازمند آرامش طرفین است. بنابراین مکالمه را به زمانی که هر دو طرف بحث آماده گفتگو هستند موکول نمایید.
۳. صحبت خود را پیش از آغاز گفتگو معین کنید. باید فرد معتاد بداند که اعتیاد او چه تاثیری بر روی شما گذاشته است. محکم و مشخص در رابطه با آنچه که قلبا به آن معتقد هستید صحبت کنید. در رابطه با احساس سختی که از زمان از دست رفته برای با هم بودن دارید صحبت کنید.
۴. از جملات بدون سرزنش استفاده نمایید که در آنها واژه "من" به کار نمی‌رود. جملات خود را با زبان "عدم داوری، قضاوت یا سرزنش" مرتب کنید. برای مثال اگر بگویید: " تو به من توجهی نمی‌کنی برای اینکه همیشه روی آن کامپیوتر لعنتی هستی" شریک شما حالت دفاعی به خود می‌گیرد و او نیز در مقابل از جملات دارای واژه "من" برای دفاع از احساسات خود استفاده می‌کند. در عوض از جملات بدون سرزنش مانند زیر استفاده کنید" وقتی که شب‌ها را پشت کامپیوتر می‌گذرانی، من احساس می‌کنم که از من غافل شده‌ای ." یا " من احساس غمگینی دارم و ناراحتم از اینکه تو دیگر نمی‌خواهی درباره آینده یا نقشه‌هایمان صحبت کنیم"
۵. با همدلی گوش کنید. زمانی که شما پاسخ می‌دهد، شما صحبت خود را قطع کنید و با احترام به تمام حرفهایش گوش دهید. سعی کنید کمی هم از دیدگاه خود فاصله بگیرید و خود را جای او قرار دهید (با کفشهای او راه بروید). این کار به معنی از دست دادن قدرت یا اعلام موافقت شما با او نیست، بلکه به معنای آن است که شما کاملا نسبت به حرفهای او بی‌طرف هستید و سعی می‌کنید که واقعیت آنها را بدون محکوم کردن بپذیرید.
۶. آماده شنیدن پاسخ منفی باشید. در حالت ایده‌ال، شریک شما به طور کامل به صحبت‌های شما در رابطه با عذابی که اعتیاد او برای شما فراهم آورده است گوش می‌کند. نظریه‌های شما را می‌پذیرد، در یک مباحثه مفید شرکت می‌کند و برای تغییر و اجرای محکم تغییرات موافقت می‌کند. اما در رابطه با افراد معتاد، ایده‌آل‌ها کمتر اتفاق می‌افتند. پاسخ‌های منفی شایع‌ترند و شما باید بر نیازهایتان پایدار باشید و به هدف‌هایتان چنگ بزنید. اگر اولین مباحثه خوب پیش نرفت یا خراب شد، سعی کنید زمان دیگری را برای مباحثه پیدا کنید و دوباره موضوع را به میان آورید دوباره خواسته ها و احساسات خود را به آرامی بیان کنید.
۷. راه‌های متفاوتی را انتخاب کنید. در صورتی که ارتباط برقرار کردن با شریکتان میسر نبود و یا مباحثه موفقیت آمیز پیش نرفت، راه‌های دیگر را انتخاب کنید. این راه‌ها می‌تواند نوشتن نامه برای فرد یا حتی استفاده از ایمیل باشد. برای مثال ارسال ایمیل، خود باعث نفی این نظریه که شما اینترنت را بد یا شیطانی و مضر می‌دانید می‌شود.
در نهایت و در صورتی که از راه‌حل‌های بالا به نتیجه‌ای که می‌خواستید نرسیدید، می‌توانید از مشاوره و متخصصین امر کمک بگیرید. حتی اگر زوج شما از انجام این کار نیز سرباز زد، خودتان بهتر است که به مشاوره برای کمک بیشتر مراجعه کنید.
آیا فرزند شما دچار اعتیاد به کامپیوتر است؟ چه باید کرد؟
این روزها شاید پدر و مادرهای زیادی در رابطه با اعتیاد فرزندانشان نگران باشند. بنابراین ما تصمیم گرفتیم که این بخش را نیز در روش‌های درمانی اعتیاد برای خانواده‌ها قرار دهیم. برای شروع، در زیر لیستی از نشانه‌هایی که از اعتیاد فرزند شما به اینترنت خبر می‌دهد نگاهی می‌اندازیم:
- خستگی مفرط و بیش از اندازه
- مشکلات درسی و تحصیلی
- کاهش علاقه به عادات قدیمی
- صرف نظر کردن از روابط دوستانه و گوشه‌گیری
- نافرمانی و واکنش نسبت به خواسته‌ها
اگر فرزند شما سه مورد یا بیشتر از موارد بالا دچار شده است، بنابراین احتمال آلودگی وی به اعتیاد آنلاین بسیار زیاد است. از لحاظ روانی، نوجوانان و افرادی که به طور کلی در شرف رسیدن به بلوغ هستند به همان مقدار افراد بزرگسال، نسبت به ویژگی‌های جذاب اینترنت وابسته می‌شوند.
البته باید والدین در نظر داشته باشند که موارد بالا در نوجوانان و جوانان می‌تواند ناشی از اعتیاد به الکل، مواد مخدر یا حتی مواد غذایی نیز باشد. بنابراین برقراری ارتباط نزدیک با فرزندان تنها راه آگاهی از نوع اعتیاد آن‌هاست.
همچنین نکته مهم و موثری که والدین باید نسبت به آن آگاهی داشته باشند، استفاده فرزندان معتاد از روش‌هایی همچون گریه کردن برای درمان مشکلات خود است. از عواملی که سبب بروز اعتیاد در فرزندان در خانواده می‌شود، می‌توان به مشکلات خانوادگی، همچون اعتیاد پدر یا مادر به الکل یا مواد مخدر، کار بیش از اندازه پدر یا مشکلات شناخته نشده و پنهان در خانواده اشاره نمود.
حالا، در صورتی که متوجه شدید که فرزند شما به اینترنت معتاد شده است آگاهی از روش‌های گفتگو و همراهی با فرزندان نقش بسیار مهمی پیدا می‌نماید. شما باید علاوه بر مهارت‌هایی که پیش از این از آنها سخن گفته شد، از اساس روش‌های "برقراری ارتباط" چه برای درمان اعتیاد و چه در باقی مسائل اساسی زندگی، آگاهی داشته باشید.
این توانایی‌ها را در زیر با هم مرور می‌کنیم:
- پدر و مادر ، در صورتی که می‌توانند برای کمک رسانی به یکدیگر در برابر فرزندان اتحاد ایجاد نمایید.
- اهمیت خود نسبت به فرزندتان را به او نشان دهید.
- یک زمان مشخص برای استفاده از اینترنت معین کنید.
- قوانین منطقی برای این موضوع وضع کنید.
- کامپوتر را پنهان نکنید! آن را در معرض دید قرار دهید.
- فعالیت‌های دیگری را برای فرزندانتان مهیا کنید.
- حمایت کنید، اما نه به این معنی که تنها از روی دلسوزی بر میل فرزندان رفتار کنید.
- در صورت نیاز از منابع و موارد بیرونی برای اثبات حرفهای خود استفاده نمایید.
- مهمترین موضوع در رابطه با والدین در اینگونه موارد و موقعیت‌ها، اتخاذ جایگاهی مشخص و محکم برای کمک به فرزندان است. به هیچ وجه با صبر بی‌موقع اجازه ندهید که این مسئله به مشکلی بزرگ تبدیل شود و بعد به مبارزه با آن بپردازید. با فرزندان خود صحبت کنید و در تلاش برای ارتفای دانش خود در این رابطه باشید.
شناسایی علایم بهبود
- شما به صورت منظم و طبق برنامه از پیش مدون شده خود از اینترنت استفاده می‌کنید و از برنامه از پیش تعیین شده برای حداکثر ساعات استفاده از اینترنت در هفته تخطی نمی‌کنید.
- شریک شما، والدین و یا کسی که با او زندگی می‌کنید به شما از تغییرات واضحی که در رفتار شما در برابر آنها نسبت به گذشته ایجاد شده است، سخن می‌گویند.
- شما به اندازه معقول برای استفاده از سرویس‌های اینترنتی خرج می‌کنید و به نوعی حساب و کتاب خرج اینترنتی خود را دارید.
- شما مسئولیت‌های کاری، درسی، خانوادگی و ... خود را طبق برنامه‌ای که پیش از اعتیاد به اینترنت داشته‌اید به صورت مرتب و کامل پیگری می‌کنید.
- عادت‌ها، رفتار و علایقی که قبل از دچار شدن به اعتیاد داشتید و بر اثر اعتیاد از آنها فاصله گرفتید، باز می‌گردند.
- انرژی بیشتر و موثرتری از ارتباط با افرادی که مستقیما با شما در ارتباطند به نسبت افراد مجازی و غریبه در اینترنت می‌گیرید.
- شما احساس فوق‌العاده‌ای از اینکه دوباره با دوستان و افرادی که دوست دارید بیرون بروید و زندگی اجتماعی واقعی را تجربه کنید، دارید. همچنین کمتر به دنبال جلب توجه دیگران هستید و بیشتر بر روی خود تمرکز می‌کنید.
- هنگامی که به گذشته خود و اعتیاد خود نگاه می کنید، خودتان را فردی دیگر در زمانی کاملا جدا می‌بینید.
در صورتی که احساس می‌کنید علایم بهبود به مرور در شما ایجاد شده است، باید به شما تبریک گفت. شما اعتیادتان را شکست داده‌اید و از خطرات و مشکلاتی که این موضوع برایتان ایجاد نموده است، در امان هستید. در صورتی که در اجرای برنامه‌هایتان، خصوصا در روزهای ابتدایی، موفق نبودید، باید بدانید که روزهای ابتدایی درمان اندکی مشکل است و حتی شاید باعث ناامیدی شما از خودتان شود.مطمئنا بعد از بهبود، طعم خوش زندگی در دنیای واقعی را خواهید چشید.
محمد هادی سلیمانی