رژیم عربستان سعودی کارنامه سیاهی در کشتار مسلمانانی دارد که برای زیارت خانه خدا به سرزمین حجاز سفر می کنند. طی سال های اخیر بی کفایتی و عدم مدیریت سعودی ها در برگزاری مراسم میلیونی حج بارها از سوی فعالان سیاسی و رسانه ای گوشزد شده است اما گویا تا زمانی که فاجعه ای بزرگ رخ ندهد، مقامات کشورهای اسلامی این هشدارها را جدی نمی گیرند.
هر چند حادثه روز گذشته در منا که به کشته شدن بیش از ۱۳۰۰ نفر از حجاج شد، تنها حادثه از این دست طی این سال ها نیست اما بی شک فجیع ترین آنها است. این فاجعه تنها چند روز پس از سقوط یک جرثقیل در صحن مسجدالحرام رخ می دهد که طی آن ۱۰۷ زائر خانه خدا در حرم امن الهی جان باختند.
وقوع این حوادث مرگبار که کفایت سعودی ها در میزبانی کنگره جهانی حج را به شدت زیر سوال برده در حالی است که مقامات این رژیم مدعی بودند امسال با به خدمت گرفتن بیش از ۱۰۰ هزار نیروی امنیتی تلاش کرده اند مراسمی آرام و ایمن را برای زائران رقم بزنند.
نگاهی به تاریخچه حوادث مرگبار در جریان برگزاری حج نشان می دهد طی ۴۰ سال اخیر ۱۵ مورد از این دست حوادث رخ داده که ۸ مورد آن در جریان رفت و آمد حجاج به رمی جمرات در منا بوده است. این امر به خوبی نشانگر بی تدبیری سعودی ها برای جلوگیری از وقوع چنین وقایع دردناکی است.
گاه شمار وقایع مرگباری که در جریان برگزاری مناسک حج طی ۴ دهه اخیر به وقوع پیوسته از این قرار است:
فجایعی که در منا رخ داده است
\- ۲۰۱۵: در جریان ازدحام و شلوغی مناسک رمی جمرات در منا ۱۳۰۰ نفر جان باختند
\- ۲۰۰۶: کشته شدن ۳۶۴ زائر به هنگام اجرای مراسم رمی جمرات
\- ۲۰۰۴: درنخستین روز مناسک رمی جمرات ۲۵۱ نفر در ازدحام کشته شدند
\- ۲۰۰۳: در مناسک رمی جمرات ۱۴ نفر از جمله ۶ زن جان باختند
\- ۲۰۰۱: ازدحام در مناسک رمی جمرات به کشته شدن ۳۵ زائر انجامید
\- ۱۹۹۸: شلوغی و ازدحام در منا موجب کشته شدن ۱۱۸ و جراحت ۱۸۰ نفر شد
\- ۱۹۹۴: ۲۷۰ زائر قربانی ازدحام ناشی از برگزاری مناسک رمی جمرات شدند
\- ۱۹۹۰: ازدحام در مناسک رمی جمرات در منا ۴۲۶ کشته بر جا گذاشت
فجایعی که در حین برگزاری مراسم حج رخ داده است
\- ۲۰۱۵: سقوط جرثقیل در صحن مسجدالحرام ۱۰۷ کشته و ۲۳۸ مجروح بر جا گذاشت
\- ۲۰۰۶: بر اثر وقوع آتش سوزی در یکی از هتل های مکه ۷۶ نفر کشته شدند
\- ۱۹۹۷: آتش گرفتن چادر زائران بیتوته کننده در منا ۳۴۳ کشته و ۵۰۰ مجروح داشت
\- ۱۹۸۹: در حمله مسلحانه به زائران در بیرون از مسجدالحرام یک نفر کشته و ۱۶ نفر مجروح شدند
\- ۱۹۸۷: حمله عمال سعودی به حجاج ایرانی به شهادت ۲۷۵ نفر و جراحت ۴۰۰ نفر از آنان انجامید
\- ۱۹۷۹: افراد مسلح مخالف نظام سعودی با گروگان گیری در مسجدالحرام موجب کشته شدن ۱۵۳ زائر و مجروح شدن ۵۶۰ نفر از آنان شدند
\- ۱۹۷۵: در پی وقوع آتش سوزی در یکی از مراکز اسکان حجاج در نزدیکی مکه ۲۰۰ نفر جان باختند
به دنبال وقوع حادثه مرگبار مراسم حج امسال در مشعر المنی، «عبدالباری عطوان» سردبیر روزنامه رای االیوم و تحلیلگر برجسته جهان عرب در مقاله ای نوشت: دو هفته پس از حادثه سقوط جرثقیل در مسجدالحرام، فاجعه ای که در منا رخ داد قلب و روح مسلمانان را جریحه دار کرد. وی افزود: به قضا و قدر الهی ایمان داریم، اما اطمینان داریم که تکرار حوادثی اینچنین یک دلیل آشکار بر عدم کفایت مسئولان حج و زیارت در عربستان سعودی از بلندپایه ترین مسئولان ذیربط تا سربازان راهنمایی رانندگی در مراسم حج است.
عطوان با اشاره به این که در بیشتر موارد به صورت مستقیم یا غیر مستقیم علت و مسئول اصلی این حوادث شاهزاده ها هستند و مسلمانان نباید از عاملان اصلی این فجایع بگذرند تاکید کرد: دیگر وقت آن رسیده که این حوادث متوقف شود و سرزمین وحی در موسم حج به مکانی امن تبدیل شود.
حادثه روز گذشته منا واکنش هایی را نیز در بین کشورهای اسلامی داشت. «محمد گورمز» رئیس امور دینی ترکیه در پیامی ضمن ابراز تاسف از این حادثه، خواستار برگزاری یک جلسه در سطح بین المللی برای بررسی نحوه اعزام زائران به حج شد. رئیس جمهوری اندونزی نیز در پیامی تاسف خود را نسبت به این حادثه ابراز کرد و گفت: چنین حوادثی تنها بر اثر سوءمدیریت رخ می دهند. در پایان باید گفت هر چند این واکنش ها در برابر جنایتی که در مناسک حج امسال رخ داده اندک است، اما می تواند آغازی برای پایان دادن به سوء مدیریت و بی کفایتی سعودی ها در برگزاری حج باشد.
