استارتاپ چیست؟
برای بحث پیرامون استارتاپ‌ها در ابتدا لازم است تا با مفهوم آن آشنا شویم. تا زمانی که با ماهیت استارتاپ‌ها و مفهوم آنها آشنایی کافی نداشته باشیم نمی‌توانیم به بحث پیرامون آنها بپردازیم. به نظر می‌رسد یکی از خلاهایی که در کشور ما در حوزه استارتاپ وجود دارد عدم شناخت صحیح و دقیق از مفهوم استارتاپ و نحوه کار آنها است. از همین‌رو در این نوشتار به اختصار به بیان مفهوم استارتاپ و ماهیت آنها می‌پردازیم و تلاش می‌کنیم تا به طور دقیق ماهیت این شرکت‌ها را مشخص کنیم.
استارتاپ (Startup) که در فارسی از آن با عنوان شرکت نوپا یاد می‌کنند درواقع به شرکت‌هایی گفته می‌شود که تاریخچه چندانی ندارند. این شرکت ها تازه ایجاد شده‌اند و در فاز توسعه و تحقیق برای بازاریابی قرار دارند. به نوعی می‌توان گفت که استارتاپ‌ها ایده‌هایی ریسک‌پذیر هستند که مدل کسب و کارشان مشخص نیست و بازار هدفشان نیز در حد فرض است.
شرکت‌های نوپا می‌توانند در هر حوزه‌ای ایجاد شوند، ولی اغلب به شرکت‌هایی گفته می‌شود که رشد سریعی دارند و در زمینه تکنولوژی فعالیت می‌کنند. دو تعریف ساده از استارتاپ را استیو بلنک و اریک ریس ارائه داده‌اند: از نظر آقای بلنک استارتاپ سازمانی است که شکل گرفته است تا در جستجوی مدل کسب‌وکاری قابل تکرار و مقیاس‌پذیر باشد. در تعریف اریک ریس از استارتاپ هم آمده است: استارتاپ نهادی است انسانی که ساخته شده برای خلق محصول یا خدمتی نو در شرایط عدم قطعیت زیاد. بنابراین تعریف ساده استارتاپ می‌شود کسب‌وکارهای نوپایی که بخشی از آن بر پایه فناوری استوار است. البته معنی تحت‌اللفظی آن می‌شود شروع از پایان هفته. برای آن‌که بهتر با مفهوم استارتاپ آشنا شوید، بهتر است بدانید شرکت‌هایی چون گوگل، مایکروسافت، فیس‌بوک، آمازون، اینستاگرام و… در خارج از ایران و شرکت‌هایی مانند دی‌جی کالا، تخفیفان و… نمونه‌های داخلی یک کسب‌وکار استارتاپی هستند. هر چند این بدین معنی نیست که تعریف ارائه شده به کسب و کارهای غیر‌مبتنی بر تکنولوژی تعمیم داده نشود ولی آن‌چه بارز است این‌که تکنولوژی (مشخصاً وب و شبکه اینترنت) نقش بسیار موثری در نمود بخشیدن به ویژگی‌های استارتاپ‌ها دارد. از همین‌رو تا وقتی مردم به استفاده از تکنولوژی علاقه‌مند هستند و زمان زیادی از وقت خود را به استفاده ازگوشی و لپ‌تاپ اختصاص می‌دهند، استارتاپ‌ها می‌توانند موفق باشند و سود زیادی کسب کنند. البته این به شرطی است که یک ایده خلاقانه را دنبال کنند و به الزامات و پیش‌نیازهای موفقیت استارتاپ توجه کنند.
درواقع استارتاپ به سبکی از شروع و راه‌اندازی کسب و کار گفته می‌شود و نه به خود کسب و کار. استارتاپ یک جمع، سازمان یا تیم موقتی است که سعی می‌کند جایگاه خود را در بازار بیابد و به یک شرکت با مدل درآمدی تثبیت شده و قطعی تبدیل شود. استارتاپ یک شرکت، یک نوع خدمات یا وب‌سایت نیست، بلکه یک سبک از کارآفرینی و ایجاد است. بنابراین یک کسب و کار نمی‌تواند برای همیشه استارتاپ باقی بماند و زمانی که به رشد و شکوفایی برسد دیگر استارتاپ نخواهد بود. معمولاً یک شرکت نوپای موفق، قابلیت رشد بیشتری نسبت به یک شرکت جا افتاده دارد، یعنی می‌تواند با سرمایه‌ای کمتر، نیروی کار یا زمینه رشد بیشتری نسبت به شرکت‌های قدیمی داشته باشد. البته علیرغم عدم نیاز استارتاپ‌ها به سرمایه‌گذاری زیاد، تامین سرمایه اولیه یکی از چالش‌های اصلی آنها است. شرکت‌های نوپا گزینه‌های محدودی برای پیدا کردن سرمایه مورد نیاز خود دارند. شرکت‌ها یا افراد سرمایه‌گذار می‌توانند به شرکت‌های نوپا با تبادل پول نقد در برابر سهام کمک کنند تا فعالیت خود را شروع کنند. اما در عمل خیلی از شرکت‌های نوپا توسط بنیانگذارانشان سرمایه‌گذاری می‌شوند.
به این نکته نیز باید توجه کرد که شرکت‌های نوپا ساخته شده‌اند تا با شرایط عدم قطعیت خیلی زیاد مواجه شوند. راه‌اندازی کسب‌وکاری جدید که دقیقاً مشابه (کپی برداری) کسب‌وکار دیگری است، از جمله در مدل کسب‌وکار، قیمت‌گذاری، مشتریان هدف و محصول، گرچه ممکن است از نظر اقتصادی سرمایه‌گذاری جذابی باشد ولی شرکت نوپا نیست چرا که موفقیت این کسب‌وکار تنها در اجرا و مدل کردن هرچه بهتر و دقیق‌تر کسب‌وکار اولیه است. بنابراین کسب و کار نوپا و استارتاپ، کسب و کاری است که بر پایه ایده نو و خلاقانه و برای رو به رو شدن با شرایط عدم قطعیت و ریسک بالا ایجاد شده است. لذا کسب و کارهای تازه تاسیسی که این ویژگی‌ها را ندارند را نمی‌توان استارتاپ نامید. به عبارت ساده‌تر هر کسب و کار نوپایی را نمی‌توان استارتاپ نامید بلکه کسب و کار نوپایی که دارای ایده خلاقانه و نوآورانه باشند و برای رو به رو شدن با شرایط عدم قطعیت راه اندازی شده باشند و… را می‌توان استارتاپ نامید.
